coal-mines.pl

Projekt ukazujący element śląskiego pejzażu, jakim są wieże szybowe kopalń - ich podobieństwa i różnice. Fotografie wykonane w okresie jesienno-wiosennym przy rozproszonym świetle. Przy fotografowaniu staram się  skupić się na kształcie i charakterze każdej z budowli. Inspiruję się pracą małżeństwa Becher. Prezentowane fotografie są wycinkiem projektu znajdującego się na stronie internetowej: http://coal-mines.pl/

Terminator/Ogień i Metal

Sięgnijmy w głąb przemysłu szeroko pojętego. Spójrzmy na stalowe konstrukcje
fabryk, kopalń, ogromnych wież szybowych. Popatrzmy na nitki transportu
kolejowego. Skupmy uwagę na maszynach. Wróćmy do miejsc, gdzie to wszystko się
zrodziło. Prezentowane przeze mnie zdjęcia tym razem skupiają się wokół ognia,
będącego ojcem tworzenia otaczającego nas świata. Proces produkcji stali
fascynował mnie od zawsze. Tak prosty i tak skomplikowany jednocześnie. Żar, huk,
para i potęga myśli ludzkiej. Ziemia dała człowiekowi rudy żelaza. Człowiek nadał
ziemi jej współczesny wygląd.

Nie ma innej drogi na południe

Rozwój przemysłu nierozerwalnie wiąże się z rozwojem kolei. Tak było w
kolebce rewolucji przemysłowej – Anglii i ten wzorzec powielono na Śląsku.
Region Górnego Śląska był jednym z pionierów zarówno jeśli chodzi o kolej jak i
przemysł. Jedna z pierwszych linii kolejowych na Śląsku używana była w Królewskiej
Hucie dzisiejszym Chorzowie. Na początku była obsługiwana trakcją konną ale już
wkrótce konie zastąpiono lokomotywami parowymi. Błyskawiczny rozwój
industrialny regionu nie mógłby mieć miejsca gdyby nie skomunikowanie Śląska
zresztą europy za pomocą systemu szerokotorowych dróg żelaznych. Nie do
przecenienia jest również kompleksowa organizacja linii wąskotorowych, które były
nieodzowną częścią składową niezmiernie skomplikowanej struktury dostaw
surowców i odbioru produktów między niezliczoną ilością kopalń, fabryk, hut
elektrowni i wielu innych zakładów przemysłowych w regionie.
Założone w 1851r Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to najdłużej działający system
kolei wąskotorowych na świecie (choć obecnie w ruchu pozostał jedynie krótki
odcinek). GKW oprócz przewozu towarów umożliwiały również tysiącom
pracowników na sprawne dotarcie do swoich miejsc pracy nierzadko pokonując
znaczne odległości.
Obecnie, sieć kolei na Śląsku mimo, że uszczuplona o wiele kilometrów torów
przemysłowych to wciąż ogromny i skomplikowany system, który nadal daje wiele
okazji by uchwycić szczególny czar i urok kolei na tle industrialnego dziedzictwa
regionu.

Łagisza o wschodzie

Góra Św. Doroty w Będzinie - Grodźcu, potocznie zwana Dorotką, jest jednym z moich ulubionych miejsc do fotografowania, w dodatku dzieli mnie od niej zaledwie 20 min drogi. Góra sięga ok 382 m n.p.m i jest jednym z wyższych wzniesień Wyżyny Śląskiej. Z góry tej rozciąga się przede wszystkim ciekawy widok na Zagłębie. Szczególnie dobrze prezentuje się z niej będzińska elektrownia Łagisza oraz cementownia Grodziec. Przy dobrych warunkach wypatrzeć możemy kominy elektrowni Jaworzno, a nawet szczyty Beskidu Żywieckiego i Tatr. Na Dorotkę najbardziej lubię wybierać się w celu fotografowania z niej elektrowni Łagisza o wschodzie słońca. Mimo, że byłem tu już kilkanaście razy, to wschód słońca zawsze wygląda inaczej. Nie tylko za sprawą położenia słońca, ale też mgieł, widoczności i przejrzystości powietrza, a nawet intensywności wydobywającego się dymu

i pary wodnej z chłodni i kominów elektrowni. Na wystawę wybrałem cztery spośród wielu zdjęć, które ukazują wspomnianą wcześniej elektrownię, które wykonałem o różnych porach roku. Pomimo podobnych ujęć i wspólnej tematyki - wschodu słońca - każde ze zdjęć jest inne i pokazuje, jak ważną rolę w fotografii krajobrazowej odgrywa nie tylko światło ale i warunki atmosferyczne.

Kolej kopalniana

Wyobraź sobie podziemne miasto, w którym spotykasz stacje, dworce oraz tory kolejowe. Miasto, gdzie tabor wozowy przystosowany jest do bezpiecznego przewożenia urobku, materiałów oraz górników. To kolej o nieograniczonym zasięgu i ogromnych możliwościach, która może dojechać w najdalsze rejony kopalnianych chodników. Zapraszam Państwa do wspólnej podróży po wyrobiskach i powierzchni zakładów Jastrzębskiej Spółki Węglowej.

Polskie Karpaty – spuścizna Kolei Transwersalnej

Zbiór fotografii przedstawiają resztki klimatu Kolei Transwersalnej, wraz z integralnym czynnikiem, który pierwotnie ją współtworzył – lokomotywownią w Chabówce.

Nieustannie wozimy

Kolej niegdyś przewoziła większość ładunków, sieć kolejowych połączeń była
olbrzymia, tory docierały do najmniejszych miejscowości, prawie do każdego
zakładu pracy, na wieś.... gdzie nie docierały tory normalne, tam pracowały
wąskotorówki.
PKP – to był gospodarczy gigant...może dlatego nie wytrzymał zachodzących zmian.
Współcześnie polska gospodarka oparta jest o transport drogowy. Zlikwidowano
setki kilometrów torowisk, zburzono mnóstwo budynków dworcowych,
zlikwidowano wreszcie kolejowe połączenia do wielu miejscowości i zakładów. Ale
kolej wozi nieustannie, podobno nawet coraz więcej... Zaciekawiło mnie co obecnie
przewozi kolej. Do wagonów, cystern, czy kontenerów nie zaglądałem, ale co nieco
zaobserwowałem...

Fabryka Zapałek w Częstochowie - miejsce, w którym zatrzymał się czas.

Fotografie zostały zrobione w, udostępnionej do zwiedzania, Fabryce Zapałek w Częstochowie (obecnie Muzeum Produkcji Zapałek).
Zachowała się w niej, pochodząca z lat 30. XX wieku, część linii produkcyjnej.
Na terenie zakładu znajduje się kilka małych kapliczek, krzyży i obrazów sakralnych, upamiętniających wypadki i pożary, do jakich dochodziło w fabryce na przestrzeni lat.
Niestety budynek, a wraz z nim cała fabryka, coraz bardziej niszczeje. Nieszczelne okna, przeciekający sufit, wilgoć i grzyb na ścianach powodują coraz większą degenerację tego bardzo interesującego zabytku.

Trochę historii:

Fabrykę zapałek w roku 1881 wybudowali niemieccy przemysłowcy Julian Huch
i Karol von Gehlig, natomiast produkcję zapałek rozpoczęto w 1882 roku.

W 1913 roku pożar zniszczył większość drewnianych budynków. Na tę okoliczność powstał jeden z pierwszych filmów kinematografii polskiej, nakręcony przez braci Antoniego i Władysława Krzemińskich.
Szybko odbudowano i zmodernizowano fabrykę, zwiększając moce produkcyjne.

Z inicjatywy Ministra Skarbu Władysława Grabskiego, który utworzył Polski Monopol Zapałczany, w roku 1925 częstochowska fabryka została wydzierżawiona Spółce Akcyjnej do Eksploatacji Państwowego Monopolu Zapałczanego, będącej właścicielem do wybuchu II wojny światowej.
W czerwcu 1930 roku wybuchł pożar, który uszkodził część maszyn i zabudowań. Po odbudowie, jeszcze w tym samym roku, nastąpiła gruntowna modernizacja zakładu. Fabryka otrzymała nowe maszyny do produkcji zapałek firmy Durlach.

W latach 1945 - 1997 fabryka była zakładem państwowym, a od 1997 została wykupiona przez pracowników i jest Spółką Akcyjną, której akcjonariuszami są pracownicy. Z inicjatywy Zarządu Spółki w roku 2002 powstało Muzeum Produkcji Zapałek, którego częścią w dalszej mierze jest sama fabryka.

W fabryce do tej pory produkuje się zapałki z popularnej serii Black Cat, jak również zapałki niestandardowe - grillowe, kominkowe i reklamowe.

Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego

Fotoreportaż został zrealizowany w ZNTK oraz parowozowni w Oleśnicy w 1980 roku.
Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Oleśnicy powstały 1 października 1913 r. jako Reichsbahnausbesserungswerk Öels – Główne Warsztaty Kolejowe. Od 1945r. do 1994r. wykonywano głównie naprawy parowozów. ZNTK Oleśnica posiadały dwa własne parowozy przetokowe: Ty 2 i Tkt 48. Halę oleśnickiej parowozowni oraz jej infrastrukturę rozebrano w 2005r. Parowozy zostały sprzedane.

Światło ze Wschodu

Stacja Kolejowa Opole Wschodnie.
Ubocze. Niepozorna skarpa. W niej kamienne wejście. Wchodzimy do świata podziemnego.
Ciemność. Przytłaczająca ciemność. Kilka niepewnych kroków. Dźwięki od dawna nie
wymiatanego pyłu zgrzytającego pod stopami odbijają się od sklepienia. Należy się zatrzymać.
Przyzwyczaić wzrok. Uspokoić oddech.
Przyspieszone bicie serca nadaje rytm gonitwie myśli. Ze schodów spływa światło. To ono
wydobywa kolejne, coraz to nowe detale. Spójrz. Rozejrzyj się wokół. Cała sala wypełniona
jest symbolami. Nie, nie oczywistymi. Każdy element tutaj coś znaczy – łuki, sklepienia,
okna, posadzki, kierunki... Wzrok ślizgający się wokół po wszystkich szczegółach zatrzymuje
się nagle. Dwoje czarnych oczu spogląda zza węgła. Wysmukła postać sarny... nie
wiedzieć skąd się tu wzięła. To przewodnik. Wskazuje nam drogę. Idziemy za nią. Wiedzie
nas do światła. Ponad nami, nad szczytem tonących w jasności schodów, ciemność rozcina
świetlisty trójkąt – wszystko widzące oko. Już słychać nadjeżdżający pociąg. Tam na górze.
Nie wiemy dokąd jedzie... Jeszcze tylko jedno spojrzenie za siebie. Za nami pozostało wyjście.
Zwieńczone zamurowanym trójdzielnym oknem. Teraz równie jasno świeci jak droga
w górę... a przy nim tylko jeden napis: „Trzeba Żyć”... trzeba żyć... trzeba żyć...
Fotografia pozwala zatrzymać ulotne chwile, momenty, wrażenia. Pomaga dostrzec nieoczywiste
znaczenia i symbole, które mijamy na co dzień, nie zwracając na nie
większej uwagi. Tej historii nie da się już tam odtworzyć. Wydarzyła się tylko ten jeden raz.
Pozostaną fotografie.
Stacja jest obecnie przebudowywana. Będzie stwarzać nowe historie. Zupełnie inne. Jedne
zostaną uwiecznione, inne pozostaną jedynie w pamięci osób, które ich doświadczyły.

Powrót Natury

W błękitne zmierzchy letnie pójdę miedzą polną
Skroś traw i ziół, muskany przez dojrzałe żyto...
Śniąc, będę czuł pod stopą świeżość ros podolną,
Pozwolę wiatrom kąpać mą głowę odkrytą.

Nie będę tedy mówił ani myślał wcale,
Lecz nieskończona miłość w moje serce spłynie...
I będę szedł jak Cygan - w coraz dalsze dale,
W przyrodzie jak kobietą, szczęsny w tej godzinie.

Artur Rimbaud – Wrażenie

Przeł. Bronisława Ostrowska

Po Kolei!

Powiedziałbym, że Kolej to krwiobieg przemysłu – absolutnie kluczowy szlak komunikacji, dziś już zdecydowanie w odwodzie, choć wciąż niezbędny w górnictwie i hutnictwie, gdzie na różnych płaszczyznach (dosłownie) spotykają się tory normalne i wąskie. Kolej w górnictwie, to także ta podziemna. Co ciekawe, ten jej podziemny świat, nie jest taki hermetyczny i ściśle przeplata się z powierzchnią – pełne wozy są wyciągane na powierzchnię, gdzie dokonują swojego technologicznego obiegu, po czym mogą znów wracać pod ziemię.

Tu jednak nachodzi mnie smutna refleksja, że wielokrotnie i często nieświadomie, doświadczałem widoków niejednoznacznych, czyli że na pozór wszystko istnieje, ale już definitywnie nie funkcjonuje. Granica między światami działania, a wyłączenia - jest więc jakby bardziej płynna czy bardziej zatarta. Wozy na węgiel mogą też służyć do załadowania śmieci – to taka symboliczna ostatnia przemiana w drodze na złom. W rezultacie, cały ten górniczy „krwiobieg” ustaje, w ciszy, a na porośniętej bocznicy, tylko połamane latarnie, jak błędne wektory kierunkowe nie wyznaczą już porządku i przebiegu torowisk. Ale to wszystko po Kolei!

Koniec wydobycia

W ubiegłym roku swego końca doczekało się wiele miejsc - wyburzono m.in. sporo zabudowy nieczynnych kopalń łącznie z rozbiórką ich wież. Również dotarły ostatnie składy z piaskiem na mosty zsypowe KWK Mysłowice-Wesoła (szyb wschodni), budowlany Wysoki Brzeg i na KWK Staszic. A Kopalnia Piasku Szczakowa zakończyła wydobycie.
Po kilkudziesięciu latach eksploracji złóż piaskowych zakład przeszedł do historii. 27 grudnia 2018 odbyło się ostatnie załadowanie pociągu, który był również ostatnim pociągiem z piaskiem z tej kopalni i jechał na rozładunek na most zsypowy na KWK Staszic, umiejscowiony przy szybie IV na Giszowcu.
Tego dnia nastąpił koniec obszernego fragmentu historii kolei piaskowej w naszym rejonie. KP Szczakowa to już przeszłość.
Na zdjęciach ostatnia duża koparka z KP Szczakowa – Srs470 oraz pociąg z piaskiem ciągnięty przez lokomotywę Tem2-307.

Kopalnia Talerzy

Kopać i wykopywać można wiele, na węglu świat się nie kończy. Jak się okazuje na drogich kamieniach, kruszcach i metalach również. W tym przypadku cennym i bardzo pożądanym surowcem okazał się.. piasek. Ale nie byle jaki bo kaolinowy, poszukiwany i bardzo ceniony w lokalnym przemyśle ceramicznym, bardzo prężnie działającym przed wybuchem II wojny światowej i mającym niemały wkład na rozwój regionu po zakończeniu działań wojennych. Z czasem jednak popyt na wyroby z porcelany i fajansu zmalał, a opłacalność podziemnego wydobycia surowca spadła niemal do zera – zastąpiono go górnictwem odkrywkowym. Stare komory i korytarze wykorzystano do utylizacji form ceramicznych z likwidowanych na przestrzeni lat fabryk. Ostatnią i jednocześnie najdłużej działającą podziemną kopalnię zamknięto pod koniec lat 90, jednak z nadzieją na wznowienie wydobycia po okresie kryzysu. Od tamtej pory czas się w niej zatrzymał.

Ostatnia Stacja

Prace powstały w okresie 2015 – 2017 i wykonane zostały na terenie Muzeum Kolejnictwa w Warszawie oraz Skansenu Taboru Kolejowego w Chabówce. Wystawa opowiada o historii kolejnictwa, poprzez pryzmat urządzeń i maszyn używanych przez ten sektor transportu powszechnego, które obecnie stanowią zabytki techniki. Stanowi refleksję nad szybkim rozwojem i postępem nauki i techniki w kolejnictwie i jego skutkami w życiu społeczeństwa. Ostatnia Stacja to skansen, muzeum, miejsce końcowe na drodze wędrówki. Wędrówki przez czas, przestrzeń i wspomnienia oraz emocje ludzi, który ten świat wypełniali. Miejsce z którego ludzie odeszli podążając innymi środkami transportu ku swoim celom. Miejsce w którym pociągi śnią swój sen o czasie pary, prędkości i niekończących się przestrzeni które czekają na swój pociąg.

PROJEKT: Made in Silesia

Prezentowany mini kolaż z ujęć zeskanowanych klisz pokazuje kadry czyste i bez obróbki. Są to obrazy w kolorze z lat 2001 - 2016 bez ujęć zimowych.

Silence

Wystawa skupia się głównie na nieruchomych ujęciach tworzonych w środowisku przemysłowym, ponieważ pomimo pracowitej natury fabryk, zawsze można było znaleźć tam miejsca pozornego spokoju i ciszy. Miejsca, które tylko podkreślały obcą i często niebezpieczną naturę otoczającą tam ludzi, a jednocześnie nierozerwalnie z nimi współistnieją. Miejsca wypełnione metalicznym zapachem i ciszą tak paraliżującą i miażdżącą, jak życie wypełnione pracą w tych miejscach.

Pociąg w jedną stronę

Przyjechał pociąg, ale do niego nie wsiadłam. Kiedyś jeździłam tam i z powrotem, ale uciekanie
nie mogło trwać wiecznie. Teraz szansa na odnalezienie innej rzeczywistości przejeżdża
obok mnie. Może jeszcze kiedyś uda mi się wsiąść do pociągu… Tymczasem dalej
gram w grę zwaną życiem

CaCO₃

Te rozległe zbiorniki wodne zabarwione na turkusowo węglanem wapnia (CaCO₃) powstały na składowisku popiołów należącym do elektrowni Adamów w Turku.

W prezentowanym cyklu fotografii pokazuję wpływ działania elektrowni na otaczające ją środowisko i jednocześnie zwracam uwagę na atrakcyjność wizualną i rozmaitość występujących tam obecnie form i barw.

Miejsce jest pełne sprzeczności, z jednej strony przywodzi na myśl egzotyczne wakacje, z drugiej budzi skojarzenia wyraźnie apokaliptyczne. Turkusy i błękity wody spotykają biele, szarości i rudości pyłów, a wszystko to przecinają intensywnie rdzawe rurociągi.

Kąpiel w tym lazurowym akwenie jest zabroniona, więc atrakcja przeznaczona jest wyłącznie dla turystów powściągliwych.

Po kolei

Naturalna kolej rzeczy, czyli pociąg, który odjechał, by nigdy nie wrócić.

Bez tytułu

Zbiór fotografii prezentujących przestrzenie związane z transportem kolejowym oraz fragmenty opuszczonego taboru na terenie lubelskich dworców.

Wlyźć do cuga bylejakiego

Zdjęcia przedstawiają stacje i przejazdy kolejowe w Wyrach, Mikołowie-Jamnej, Łaziskach Górnych i Łaziskach Średnich. Ze szczególnym uwzględnieniem tej ostatniej miejscowości. Natmoast tytuł nawiązuje do słów piosenki Maryli Rodowicz „Remedium”. Podróże pociągiem i węgiel w wagonach to nieodłączny elelement Śląska.

Resztki tlącego się życia

Zdjęcia wykonane w 2018 roku na terenie Zakładów Naprawczych Kolei Wąskotorowej w Bytomiu.

Kolejowe ostatki

Kilka zdjęć które są już historią.

Pociąg do KWK Pokój w Rudzie Śl, Elektrociepłowni w Zabrzu linią przez Biskupice, czy na most samowyładowczy przy szybie Wschodnim KWK Wieczorek już nie pojedzie. Obecnie pozostają jedynie zdjęcia i wspomnienia ze szlaku, ponieważ linie kolejowe na tych trasach zostały zamknięte.

Wsiąść do pociągu towarowego...

Tematem tegorocznej edycji FFI jest kolej, która stanowi jedną z podstawowych gałęzi przemysłu. Łączy i zasila poszczególne elementy przemysłowej struktury. Moje fotografie skupiają się głównie wokół przemysłu, który wywołał u mnie naturalny pociąg do pociągów ;) Na festiwal przygotowałem wystawę składającą się z fotografii kolejowych ujętych wg mnie w ciekawy sposób.

Częstochowska architektura przemysłowa

Na biało i na...